Akropolismuseum in Athene: bezoektijd, werken, beschrijving

Ben je klaar om het Akropolismuseum in Athene te ontdekken en wil je meer weten over de werken die het huisvest, de openingstijden en hoe je je bezoek het beste kunt organiseren?

Het Akropolismuseum in Athene is een van de beroemdste archeologische en kunstmusea ter wereld, met een oppervlakte van 25.000 m2 en een collectie van meer dan 1500 jaar.

In dit artikel vind je alle informatie die je nodig hebt om je te verdiepen in de geschiedenis van het museum, meer te weten te komen over de ongelooflijke collecties en je bezoek in detail te plannen.

Van de moderne architectuur tot de oude beeldhouwwerken die het verhaal vertellen van de glorie van Athene, laten we elk aspect van deze must-see verkennen.

Bezoeker opgelet! De Akropolis is een must-see bestemming, maar ook druk in elk seizoen. Om de lange rijen bij de kassa te vermijden, koop je je kaartje online en krijg je direct toegang tot de site. Klik hieronder om je toegang te boeken!

Geschiedenis van het Akropolismuseum

ID 93415249 @ Saiko3p | Dreamstime.com

Het Akropolismuseum in Athene bewaart de beelden, bas-reliëfs en kunstvoorwerpen die op en rond de site zijn gevonden en vervangt het oudere museum uit 1874, dat naast het Parthenon stond. Opgravingen in de loop der jaren hebben veel nieuwe vondsten aan het licht gebracht en het oude museum was nu te klein om de hele collectie te herbergen.

In 1976 besloot het Ministerie van Cultuur daarom een nieuw museum te laten bouwen, waarvan het ontwerp 33 jaar in beslag nam, door de Zwitserse architect Bernard Tschumi en de Griekse architect Michalis Photiadis.

De bouw van een nieuw gebouw in het gebied van de acropolis, precies aan de voet ervan, aan de zuidoostkant van de heuvel, bracht vanaf het begin logistieke problemen met zich mee, omdat het zich in een gebied bevond waarvan de ondergrond talrijke artefacten bevat. Tijdens de opgravingen voor de funderingen werden overblijfselen uit het christelijke tijdperk ontdekt en het museum moest worden aangepast om ze te bewaren en zichtbaar te maken.

Na het bestuderen van varianten op het oorspronkelijke project begonnen de eigenlijke werkzaamheden in 2007 en werden ze in 2009 afgerond met de opening van het museum.

Het museum is imposant, met een oppervlakte van ongeveer 25.000 vierkante meter, waarvan meer dan de helft in beslag wordt genomen door de tentoonstelling van tentoonstellingsstukken, en is tien keer zo groot als het oude museum.

Architectuur van het Akropolismuseum in Athene

ID 49310739 @ Milan Gonda | Dreamstime.com

Het museum is een voorbeeld vandeconstructivistische architectuur, waarvan Tschumi een exponent is, en bestaat uit eenvoudige stereometrische volumes van sierbeton, staal en glas op drie niveaus. Het gebouw doet denken aan klassieke architectuur, maar in een eigentijds jasje, en rust op honderd betonnen kolommen zonder de archeologische site eronder te verstoren.

In het ontwerp hebben de twee architecten veel belang gehecht aan het thema licht, dat dankzij de grote glazen wanden op natuurlijke wijze op de tentoonstellingszalen valt, zodat bezoekers de meer dan 4000 artefacten kunnen bewonderen alsof ze ze in de open lucht observeren en ze voortdurend visueel contact hebben met de Akropolis site, op 200 meter van het museum.

Er werd ook glas gebruikt bij de constructie van de toegangshelling, die niet alleen herinnert aan het thema van de‘beklimming‘ van de Rocca Sacra, maar bezoekers ook in staat stelt om de opgravingen eronder te observeren.

Werken in het museum

Eerste verdieping

ID 93417594 @ Saiko3p | Dreamstime.com

Op de eerste verdieping van het museum vind je de oudste vondsten, die dateren uit de archaïsche periode voordat het Parthenon werd gebouwd.

Veel van deze artefacten werden gevonden in de zogenaamde‘Perzische instorting’, een grote kuil waarin de Atheners het nu onherstelbare puin van de oorlog tegen de Perzen, die de Akropolis in 480 voor Christus verwoestten, begroeven en verbrandden.

Onder de opmerkelijke werken, raad ik je aan te stoppen voor het fronton dat bekend staat als ‘van de Blauwbaarden’, dat dateert uit 570 voor Christus. Het hoge reliëf werd geplaatst op het fronton van de tempel die bekend staat als‘Hekatonpedon‘, later vervangen door het Parthenon.

Het tafereel in het timpaan, dat ons in fragmenten is overgeleverd, bestaat uit beelden van stieren en leeuwinnen in het midden, terwijl links de botsing tussen Hercules en Triton te zien is, een half-mens-half-slangenwezen, zoon van de zeekoning Poseidon. Rechts staat een driekoppige demon, elk met een lange baard, die op het moment van de ontdekking nog sporen van blauw op het kalkstenen oppervlak had. De drie figuren, verstrengeld door hun slangenstaarten, stellen drie natuurlijke elementen voor: water, vuur en lucht. Als je ze goed bekijkt, zie je dat de ene een golf vasthoudt, de tweede een vlam en de derde een vogel.

Binnen in de hal zal een ander werk zeker je aandacht trekken, het is wat overblijft van de frontonversiering van de tempel van Athena Poliàs. De beeldengroep, gemaakt van marmer uit Paros, beeldt een scène uit de Gigantomachia uit. De strijd van de Olympische goden tegen de reuzen, een metafoor voor de overwinningen van de Grieken op hun vijanden.

In het midden van de scène valt de godin Athena de reus Engelados aan (waarvan alleen een fragment van de voet is teruggevonden); naast de reus ligt een andere gewonde man die op de grond is gevallen. De godin, uitgerust met een helm, draagt een mantel (himation) en een chiton (een stoffen tuniek die veel werd gebruikt in het oude Griekenland), haar schild is versierd met gebeeldhouwde slangen en schubben.

Net als het fronton van de Blauwbaarden was ook dit fronton volledig beschilderd in felle kleuren, er zijn zelfs sporen van rood en groen bewaard gebleven op de reus en Athena.

ID 73654437 @ Chatsimo | Dreamstime.com

Vervolg je bezoek en stop bij het ruiterstandbeeld Cavalier Rampin, dit beeld is het enige in zijn soort uit deArchaïsche periode dat tot op de dag van vandaag bewaard is gebleven. Het beeldt een jonge man te paard af, waarschijnlijk de winnaar van een ruiterwedstrijd, want hij draagt een selderijkroon op zijn hoofd, die meestal werd gegeven aan de winnaars van wedstrijden. Die ”gelukkige” uitdrukking op zijn gezicht wordt door geleerden een”archaïsche glimlach” genoemd en is typerend voor die periode en is de manier waarop Griekse kunstenaars meestal de monden van hun onderwerpen beeldhouwden.

De naam van het beeld, dat niet het origineel is maar een gipsen afgietsel, is afgeleid van de naam van de Franse diplomaat Francesco Rampin, die in 1877 het beeld kocht, dat momenteel wordt tentoongesteld in het Louvre, samen met het afgietsel van de romp en het paard van de ridder.

Loop door tot je een beeld tegenkomt van een jongeman met een kalf op zijn schouders, het is het beeld van de‘Moschophorus‘. De identiteit van deze jongeman wordt onthuld door de inscriptie aan de voet van het werk, die melding maakt van ‘Rhombos, zoon van Palos gewijd’. De jonge Rhombos is waarschijnlijk op weg naar de tempel van Athena om haar het kalf als offer aan te bieden. Het beeld heeft de typische kenmerken van de Archaïsche stijl, het lichaam van de hoofdpersoon, met goed gedraaide spieren, is eenvoudig gemaakt, het gladde en gepolijste oppervlak contrasteert met de decoratieve aandacht voor het haar. De ogen zijn gemaakt van glaspasta en de uitdrukking heeft de karakteristieke archaïsche glimlach. Een ander kenmerk van de Griekse kunst is de chiasme-structuur, de compositieformule waarbij ledematen gekruist worden opgesteld (in dit geval met de armen van de jongeling en de benen van het kalf) om de compositie te harmoniseren en minder rigide te laten lijken.

Als je het bezoek voortzet en idealiter vooruitgaat in de tijd, ga je van de archaïsche stijl naar de strenge stijl. Het beeld van deEphebe van Crizio is een uitstekend voorbeeld van de overgang tussen deze twee representatieve stijlen.

Dit marmeren beeld, daterend uit 480 voor Christus, toont een naakte jongen op het moment dat hij oprukt (dit was een canonieke manier om jonge mannen ( kouros genaamd) voor te stellen, die herinnerde aan de actie die werd toegeschreven aan de mannelijke figuur, terwijl meisjes ( kouroi) bewegingsloos en gekleed werden afgebeeld.

Zijn kapsel, met kort haar rond een ring, waarschijnlijk van metaal, ter hoogte van de slapen, is ongebruikelijk voor 480 v. Chr. en suggereert zijn identificatie als godheid of held, eerder dan als atleet. De voorstellingsstijl is veel realistischer dan die van Cavalier Rampin of Moschophorus, en de archaïsche glimlach is niet langer aanwezig.

ID 267124123 @ Isidoros Andronos | Dreamstime.com

Het verschil in de weergave van mannen in vergelijking met vrouwen zal je meteen duidelijk worden als je de Ephebus vergelijkt met het beeld genaamd ‘‘Kore met Peplos” ze is afgebeeld in een onbeweeglijke houding met haar voeten tegen elkaar en gekleed in een Dorische peplos. Haar haar is sterk bewerkt en in vlechten gevlochten. De keuze van de kleding is niet toevallig, want ten tijde van de creatie van dit beeld (540 – 530 voor Christus) droegen vrouwen een chiton, een stoffen gewaad dat werd gesloten door een naad aan de zijkant, zodat het een draperie vormde. Hier was het niet de bedoeling van de kunstenaar om de draperie realistisch weer te geven, maar om de volumes van de billen en borsten van de jonge vrouw te benadrukken.

Als je verder gaat en het gebied dat gewijd is aan de tempel van Erechtheion nadert, sta je voor de beelden van de kariatiden, de maagden die de balustrade van de tempel van Athena Nike vormden.

De vijf beelden, die dateren uit 430 v. Chr., zijn de originele die worden toegeschreven aan de beeldhouwer Alcamenes (het zesde ontbreekt echter en wordt bewaard in het British Museum); de beelden die zich momenteel buiten, op de acropolis, bevinden zijn getrouwe kopieën. De draperieën van de peplos herinneren aan de groeven van de zuilen terwijl ze op hun hoofd manden dragen met de functie van kapitelen. Hun houding is niet statisch maar wijst op de beweging van een stap voorwaarts.

De gevleugelde beelden die de balustrade vormden van de kleine tempel van Athena Nike, of Athena van de overwinning, die je hier in het museum vindt, werden rond 410 VC gemaakt. De balustrade, die de tempel van de klif van de Akropolis scheidde, was 41 meter lang en bestond uit talrijke platen die elk een versie van de gevleugelde Athena uitbeeldden.

De platen vertelden geen verhaal, maar beschreven elk een onafhankelijke scène. De gevleugelde godin wordt afgebeeld terwijl ze stieren begeleidt om te offeren of ze toont wapens en trofeeën die ze van Perzische vijanden heeft afgepakt terwijl ze om hen heen zit. Van al deze scènes is degene waarin de godin een alledaagse handeling uitvoert het meest uniek: ze vouwt een sandaal vast.

Je zult ook fragmenten zien van het fries van de kleine tempel, dat langs alle vier de zijden liep. Het bestond uit 14 delen en was bijna 26 meter lang. Veel delen zijn verloren gegaan en vier blokken bevinden zich in het British Museum. Het oostelijke fries stelt de goden van Olympus voor en de andere drie zijden scènes van historische veldslagen, zoals de slag bij Marathon in 490 voor Christus.

ID 69303305 @ Michael Paschos | Dreamstime.com

De laatste kamer op de eerste verdieping toont kopieën uit het Romeinse tijdperk van klassieke beelden van filosofen en historische figuren, gemaakt tussen 500 voor Christus en 400 na Christus.

Een van de interessantste is de beeldengroep‘Procne die de moord op haar zoon overdenkt‘.

Het werk verbeeldt een tragische mythe uit de klassieke oudheid. Procne was een vrouw die getrouwd was met Tereo, met wie ze een zoon had, Itys. Tereo werd echter verliefd op zijn schoonzus Filomela, verkrachtte haar en sneed haar tong eruit zodat ze haar zus niet kon vertellen over het verraad. Toch slaagde de jonge vrouw erin om Procne te onthullen wat er was gebeurd door de afbeeldingen ervan op een doek te naaien.

Procne, in woede, uit wraak voor haar man doodde haar zoon, sneed hem in stukken en voerde hem aan Tereus. Deze ontdekte de misdaad en probeerde beide zussen te doden, maar de goden hadden medelijden met hen en veranderden Procne in een zwaluw en Philomela in een nachtegaal, waardoor ze konden ontsnappen.

Het beeldhouwwerk, dat wordt toegeschreven aan Alcamene, beeldt het moment uit waarop Procne de beslissing neemt om een einde te maken aan het leven van haar zoontje, dat zich, onbewust van zijn lot, aan zijn moeder vastklampt op zoek naar haar genegenheid.

De afbeelding van deze mythe is niet toevallig, maar verwijst naar de huidige situatie in Griekenland, overspoeld door een broederoorlog, de beroemde Peloponnesische Oorlog, die Athene en het hele land ten gronde zou richten.

Het laatste werk dat ik wil aanstippen is het portret van Alexander de Grote, toegeschreven aan de beeldhouwer Lysippus. Het is een Romeinse kopie, het prototype voor talloze portretten van de grote leider. Bovendien is het een van de eerste beelden van de hellenistische kunst, waarin het onderwerp niet langer werd geïdealiseerd, maar realistisch werd afgebeeld, met de wens om ook psychologische diepte weer te geven.

Tweede verdieping

Op de tweede verdieping van het museum bevindt zich de leeszaal van het museum, met uitzicht op de kariatiden en het fronton van het Hekatompedon. Hier kunnen bezoekers publicaties over de Akropolis, het oude Griekenland en het museum doorbladeren en hun elektronische media gebruiken dankzij de beschikbaarheid van gratis WiFi.

Op de tweede verdieping vind je ook een speciale ruimte waar je aan de hand van films, originele werken, modellen en simulaties van antieke Griekse werktuigen en technologie minder bekende aspecten van de tentoongestelde voorwerpen in de permanente collectie kunt ontdekken, met betrekking tot hoe en in welke omgeving ze werden gemaakt. Bovendien kun je de maquette van de Akropolis gemaakt van LEGO stenen van dichtbij bewonderen.

Derde verdieping

ID 45467726 @ Edwardgerges | Dreamstime.com

De derde verdieping van het museum is volledig gewijd aan tentoonstellingen van het Parthenon, waar bezoekers direct contact mee kunnen hebben dankzij de grote ramen met uitzicht op de Akropolis.

In het midden, in een grote structuur met dezelfde afmetingen als de Parthenon-cel, zijn de bas-reliëfs van het fries ondergebracht, in hun oorspronkelijke posities, maar met het voordeel dat ze van veel dichterbij kunnen worden bekeken.

Het fries, met een totale lengte van 162 meter, viert de stad Athene ten tijde van Pericles. Het werd ontworpen en gedeeltelijk uitgevoerd door Phidias en zijn assistenten rond 432 voor Christus.

Het bestaat uit 115 platen van ongeveer een meter hoog, waarop 378 figuren zijn gegraveerd waaronder mannen en goden en meer dan 200 dieren, voornamelijk paarden die het grootste deel in beslag nemen. Het beeldt voornamelijk de processie van de Grote Panathenae uit, het belangrijkste festival van het oude Athene.

De processie vertrekt vanuit twee verschillende richtingen en komt samen bij een van de platen.

Je kunt gemakkelijk devele jonge mannen herkennendie vazen en ceremoniële offers, dieren, wijn en fruit dragen. Je kunt ze ossen zien slepen of op een fluit of harp zien spelen. De processie omvatte ook het dragen van een peplos als geschenk aan de godin Athena, geborduurd in goud, zoals afgebeeld in een scène aan de oostkant van het fries. Naast deze scène zie je ook de Olympische goden, zittend, wachtend op de geschenken: je herkent Zeus zittend op een troon, een scepter vasthoudend.

De vieringen vonden om de vier jaar plaats en waren een eerbetoon aan Athena, de beschermvrouwe van de stad. Tijdens de festiviteiten werden erPanatheense spelen gehouden, met artistieke en sportieve wedstrijden, waaronder paardenraces, wat het grote aantal paarden en ruiters verklaart dat op het fries is afgebeeld.

Slechts vijftig meter van het fronton is origineel, de andere, die je herkent aan hun witte kleur, zijn kopieën van de tachtig meter die in het British Museum worden bewaard en andere fragmenten die in verschillende musea worden tentoongesteld. Velen zijn helaas beschadigd.

Rondom de structuur die overeenkomt met de cella van het Parthenon, is er nog een die wordt ondersteund door zuilen. Hier worden de metopen tentoongesteld, dat wil zeggen de in bas-reliëf versierde platen die het hoofdgestel van de tempel sierden.

Er zijn in totaal 92 tegels en ze beelden gevechtsscènes uit de Griekse mythologie uit, die de strijd van het goede tegen het kwade voorstellen.

Ten tijde van de creatie was Athene net zegevierend uit de oorlogen tegen de Perzen gekomen en de afgebeelde episodes verwijzen naar de overwinningen van Athene. Deze omvatten de Amazonomachie, de Centauromachie, de Gigantomachie en de inname van Troje, een stad die schuldig was aan het schuilen van Paris tijdens de Trojaanse oorlog.

In de kamer zijn ook de beelden bewaard gebleven die de frontons van de tempel sierden. De afgebeelde scènes, die helaas in fragmentarische vorm zijn aangekomen, vertellen episodes uit de Attische mythologie: de geboorte van de godin Athena uit het hoofd van haar vader Zeus, in aanwezigheid van de Olympische goden, de strijd tussen Athena en Poseidon om de aanspraak op Griekenland.

Openingstijden museum

De openingstijden van het museum variëren afhankelijk van de tijd van het jaar:

Winterperiode (1 november – 31 maart)

• Maandag t/m donderdag: 09:00 – 17:00 / laatste toegang om 16:30
• Vrijdag: 09:00 – 22:00 / laatste toegang om 21:30
• Zaterdag en zondag: 09:00 – 20:00 / laatste toegang: 19:30

Zomerperiode (1 april – 31 oktober)

• Maandag: 09:00 – 17:00 / laatste toegang om 16:30
• Dinsdag t/m zondag: 09:00 – 20:00 / laatste toegang: 19:30
• Vrijdag: 09:00 – 22:00 / laatste toegang: 21:30

Veelgestelde vragen

Conclusies

We zijn aan het einde gekomen van deze diepgaande kijk op het Akropolismuseum in Athene, een van de meest iconische en fascinerende plaatsen voor liefhebbers van oude geschiedenis en kunst.

We hebben samen de geschiedenis van het museum verkend en ontdekt hoe het werd opgericht om de schatten van de Akropolis te bewaren en te vergroten, en ik heb je meegenomen op een virtuele rondleiding door de zalen met unieke beelden, friezen en werken die symbool staan voor de Griekse beschaving.

Je hebt nu alle informatie die je nodig hebt om je bezoek zo goed mogelijk te plannen: van openingstijden en details over de belangrijkste werken tot de architecturale kenmerken die van dit museum een waar meesterwerk maken.

Als je nog vragen hebt of nieuwsgierig bent naar wat er te zien is of hoe je je ervaring kunt organiseren, aarzel dan niet om contact met me op te nemen: het zal me een genoegen zijn om je te helpen van je bezoek aan het Akropolismuseum in Athene een onvergetelijke herinnering te maken!